To γονεικό διαζύγιο δεν αφορά ένα στατικό γεγονός που συμβαίνει τώρα και μετά κλείνει ως υπόθεση. Αντίθετα είναι μέρος μιας διεργασίας που εκτείνεται στον χρόνο και φέρει πολλαπλές μεταβολές ως απότοκο.
Αυτό συμβαίνει ανάλογα με την ηλικία, το επίπεδο γνωστικής ωριμότητας κι ανάπτυξης, το φύλο, την προσωπικότητα και τις δεξιότητες χειρισμού δύσκολων κατάστασεων που έχουν στη φαρέτρα τους. Ιδιαίτερα το στάδιο ανάπτυξης του παιδιού θεωρείται καθοριστικό για την ποιότητα και τον βαθμό προσαρμογής του τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως:
επηρεάζουν και καθορίζουν τον τρόπο αντίδρασης του παιδιού απέναντι στο γεγονός αυτό.
επηρεάζονται από τη συναισθηματική κατάσταση του ατόμου που τα φροντίζει. Είναι πιθανό να παρουσιάσουν κολικούς, κλάμα, προβλήματα στον ύπνο, άγχος αποχωρισμού, γαστρεντερολογικά προβλήματα κι αυξημένα επίπεδα ανησυχίας.
δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν και να κατανοήσουν πλήρως και σωστά το γεγονός του διαζυγίου, τα κίνητρα, τα συναισθήματα των γονέων τους, το δικό τους ρόλο και να προβλέψουν τι θα συμβεί στο μέλλον λόγω της γνωστικής ανωριμότητας του σταδίου ανάπτυξής τους. Αισθήματα ενοχής μπορεί να αναδυθούν, καθώς και φόβου ότι θα τα εγκαταλείψουν και οι δυο γονείς. Ενδεχόμενη υπερκινητικότητα, θορυβώδης ή εριστική συμπεριφορά και η παραίτησή του από το παιχνίδι εκφράζουν τη θλίψη του παιδιού.
η ντροπή, ο φόβος, ο θυμός, τα αισθήματα στέρησης κι εγκατάλειψης χαρακτηρίζουν το πλήστον των παιδιών. Το διαζύγιο μπορεί να αντιμετωπίζεται ως κάτι ιδιαίτερα οδυνηρό. Το στάδιο αυτό της ανάπτυξης μπορεί να χαρακτηρίζεται από έναν φανερό θρήνο για την απώλεια που βιώνει, τον φόβο απόρριψης από τον απόντα γονέα καθώς και τον φόβο εγκατάλειψης κι από τους δυο γονείς.
τείνουν να εκδηλώνουν λιγότερο τον πόνο τους, ίσως προσπαθώντας να συγκαλήψουν ή να απωθήσουν τη θλίψη τους. Λόγω γνωστικού σταδίου και δυναμικού είναι σε θέση να εκτιμήσουν περισσότερο σωστά την κατάσταση, να αποδώσουν ευθύνες και να αντιμετωπίσουν επικείμενες δυσκολίες.
Ανεξαρτήτως ηλικίας πάντως τα παιδιά βιώνουν πόνο και θυμό απέναντι στον χωρισμό καθώς για εκείνα φέρνει μια απώλεια, το θρήνο γι’αυτή και τη ματαίωση όσων και όπως ζούσαν μέχρι σήμερα.
Οι πιο επίμονες επιπτώσεις του χωρισμού των γονέων στην προσαρμογή των παιδιών και των εφήβων είναι τα προβλήματα εσωτερίκευσης κι εξωτερίκευσης. Στην πρώτη περίπτωση, τα παιδιά φαίνεται να παρουσιάζουν καταθλιπτικά συμπτώματα, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, συναισθήματα ντροπής, κοινωνική απομόνωση και πολλές φορές σωματικά ενοχλήματα. Στην δεύτερη περίπτωση, παιδιά κι έφηβοι τείνουν να εμφανίζουν θυμό, ανυπακοή και αυξημένες δυσκολίες στον έλεγχο των συναισθημάτων τους.
Φυσικά πρέπει να σημειωθεί πως οι αντιδράσεις των παιδιών στο διαζύγιο ποικίλλουν. Έτσι, πέρα από τις κλασσικές αρνητικές αντιδράσεις υπάρχουν και θετικές. Η αισθηση της ανακούφισης ή και ικανοποίησης για την αλλαγή αυτή κάτι το οποίο οδηγεί αργότερα σε ιδιαίτερα καλή λειτουργικότητα του ατόμου. Το γεγονός του διαζυγίου είναι πιθανό να αποτελέσει ακόμα και παράγοντα εξέλιξης και δημιουργικότητας για το παιδί.
*Στην ουσία η καλή προσαρμογή του παιδιού δεν αποτελεί την εξαίρεση αλλά τον κανόνα. Αρκεί να υπάρχει και η κατάλληλη υποστήριξη.*
Πιο συγκεκριμένα, η απουσία διαμάχης και συγκρουσέων μεταξύ των γονέων, η αυστηρή, υπεύθυνη και υποστηρικτική επιμέλεια συνδέεται με την ομαλή προσαρμογή. Η ψυχική υγεία των γονέων και τα θετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του παιδιού, όπως η έλλειψη ιδιοτροπιών, η κοινωνική ωριμότητα και η γνωστική ικανότητα αποτέλουν εξίσου προστατευτικούς παράγοντες. Η θετική συμβολή του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος, οι συνομίληκοι, οι παππούδες και οι γιαγιάδες, το σχολείο και άλλα δίκτυα κοινωνικής υποστήριξης διαδραματίζουν επίσης ουσιώδη ρόλο.
Η κάθε μορφή οικογένειας είναι σημαντικό:
Η απόφαση κάθε οικογένειας να χωριστεί είναι απολύτως σεβαστή. Άλλωστε πόσο βοηθητικό είναι για ένα παιδί να παραμένει με δυο γονείς που είναι συναισθηματικά απομακρυσμένοι; Αδιαπραγμάτευτη όμως είναι σημαντικό να συνεχίσει να είναι η αγάπη τους, η σύμπνοια, η διάθεση για τη δημιουργία μιας νέας μορφής οικογένειας όπου και οι δυο γονείς θα βάζουν τα δικά τους λιθαράκια με γνώμονα τη ομαλή προσαρμογή και συναισθηματική ανάπτυξη του/των παιδιού/παιδιών τους.
Σ’ευχαριστώ για το χρόνο σου,
EL 
EN